Công tắc hành trình là gì ? Ký hiệu công tắc hành trình trong sơ đồ mạch điện ?
Công tắc hành trình là một loại thiết bị điện tử sử dụng các nguồn điện 12v – 24v -220v làm nguồn nuôi. Chúng được gắn trên các dây chuyền sản xuất; để điều khiển thiết bị động cơ theo quy trình tự động hoá đóng ngắt bằng cách phát hiện vị trí của một vật nào đó
Ví dụ ứng dụng của công tắc hành trình như hình:
Có nghĩa là con công tắc hành trình được đấu nối với thiết bị điều khiển tải truyền. Khi thùng nhựa di chuyển tới chạm vào công tắc lập tức tải truyền dừng lại để phía trên vật liệu đổ vào một mức nhất định. Rồi tải truyền tiếp tục di chuyển các thùng. Hành động đó cứ như thế lặp đi lặp lại liên tục
Đây cũng là bài chia sẻ cho các cậu sinh viên mới ra trường nắm bắt được thêm nhiều kiến thức. Thông thường; có những câu hỏi về công tắc hành trình mà các bạn hay thắc mắc như:
Công tắc hành trình sử dụng tên tiếng anh là gì và ký hiệu của chúng ra sao ?
Có bao nhiêu loại công tắc + Ứng dụng từng loại trong các hệ thống sản xuất thế nào ?
Nguyên lý hoạt động và cấu tạo của các loại công tắc này gồm những gì; hành trình điều khiển thiết bị dễ dàng không ?
Sơ đồ mạch điện của các loại công tắc hành trình được thiết kế như thế nào ?
Hôm nay; gửi anh em một bài chia sẻ chi tiết về một loại công tắc với các tiếp điểm thường mở; thường đóng thông dụng tại việt nam hiện nay.
XEM NHANH TẠI ĐÂY
Các loại công tắc hành trình
Thực ra; con công tắc hành trình có rất nhiều ký hiệu khác nhau. Và nó tuỳ thuộc vào thiết kế của các nhà sản xuất. Tiếng anh gọi là limit switch có nghĩa là một con công tắc điện dùng để đóng ngắt theo từng chu kỳ hành trình cụ thể
Khả năng xuất tín hiệu điều khiển nên được gọi là công tắc. Và chính vì độ lặp đi lặp lại đó người ta gọi là hành trình của một chu kỳ. Vì vậy anh em thường gọi là công tắc hành trình ( limit switch )
Tuỳ vào từng ứng dụng cụ thể mà có các dòng công tắc với nhiều mô hình không giống nhau. Chính vì vậy; trước khi chọn thiết bị anh em nên nắm bắt được ứng dụng mình cần làm gì ? Độ chính xác và phạm vi lắp đặt ra sao để chọn cho đúng loại
Trước tiên tìm hiểu về các loại công tắc hành trình. Chúng ta nên điểm sơ qua vài nét về cấu tạo và nguyên lý hoạt động của chúng
Cấu tạo công tắc hành trình 2 cặp tiếp điểm
Hầu hết các con công tắc này được cấu tạo có rất nhiều điểm chung. Và hành trình hoạt động điều khiển của chúng rất đơn giản
Công tắc hành trình luôn được thiết kế 2 tiếp điểm thường đóng; kết hợp thường mở đóng vai trò điều khiển là chính
Trong đó; lò xo kết hợp con lăn với đòn bẩy thiết kế đan xen hỗ trợ nhau trong việc thúc đẩy sự chuyển động của 2 tiếp điểm trên khi đạt mức đóng mở theo yêu cầu bài toán
Đĩa quay thể hiện chu kỳ hành trình của thiết bị
Nguyên lý hoạt động của công tắc hành trình là gì
Sau khi anh công tắc này được đấu nguồn vào thì sẽ dẫn đến hành trình hoạt động như sau:
Con lăn đầu tiên di chuyển từ từ. Lực thanh lò xo tác động lên con lăn còn lại thúc đẩy dĩa quay với một nguyên tắc ấn định; điều khiển theo hành trình chu kỳ thiết kế. Lập tức 2 ông tiếp điểm ở các vị trí 5, 6 tạo thành 2 tiếp điểm thường mở. Trong khi; ví trí 7 và 8 tạo nên 2 tiếp điểm thường đóng.
Và ngược lại thì 7,8 biến đổi thành công tắc tiếp điểm mở; 5 và 6 hoá ra tiếp điểm đóng. Chu kỳ hành trình này cứ lắp đi lắp lại liên tục cho tới khi con công tắc ngưng cấp nguồn vào
Còn nói đơn giản là khi ta cấp nguồn và đấu dây tín hiệu về bộ điều khiển. Lúc này vật đi qua chạm công tắc sẽ cảm biến xuất tín hiệu về bộ điều khiển. Bộ này có chức năng điều khiển vật thể theo ý muốn của hệ thống sản xuất.
Ví dụ sử dụng công tắc hành trình trong in ấn
Tức là con công tắc 2 cặp tiếp điểm sẽ đấu dây nối với bộ điều khiển in hình nên vật phẩm. Khi vật phẩm theo băng tải chạy tới đụng vào công tắc thì lập tức xuất tín hiệu băng tải dừng lại. Sau đó; máy in vào vật phẩm và tải truyền tiếp tục chạy đưa vật phẩm khác tới. Quy trình hoạt động liên tục
Chức năng của công tắc hành trình 2-3 chân
Mặc dù có nhiều phiên bản thiết kế mẫu mã đa dạng về chủng loại; độ chuẩn xác khác nhau. Bên cạnh đó; kích thước to nhỏ để đạt mức phù hợp với thiết kế chung trong việc lắp đặt tại hệ thống sản xuất
Nhưng chức năng chính duy nhất của những con công tắc này được tạo ra là để điều khiển. Việc điều khiển đóng mở thiết bị theo một quy trình tự động là hết sức cần thiết; Cực kỳ quan trọng trong sản xuất và ứng dụng đời sống thực tại
Ví dụ như:
Tại các cây tháng máy của toà nhà đều gắn các con công tắc này; hoặc chúng ta thấy chúng tại các con cẩu ở cảng; các máy múc đất; các băng tải di chuyển sản phẩm; cần cẩu, hệ thống bơm kiểm soát các chất lỏng…… Ngay thực tế các loại cửa cuốn điện tử hiện nay cũng gắn các con công tắc hành trình
Thông số kỹ thuật công tắc hành trình
Khi chọn công tắc hành trình anh em nên tham khảo thật kỹ một vài thống số kỹ thuật của nó để mua về sử dụng cho đúng:
Nguồn cấp cần sử dụng là nguồn 12v 24v hay 220v
Tốc độ và tần số hoạt động của thiết bị bao nhiêu m/s hoặc bao nhiêu lần/ phút bao gồm cả công tắc cơ hoặc công tắc điện
Kiểu tiếp điểm NO/NC hay cả 2; hoặc tiếp điểm SPDT hay SPST. Vật liệu inox hay hợp kim vàng….
Xem xét các yếu tố độ ẩm để chọn IP bảo vệ 65 – 67 hay 68 cho coông tắc hành trình
Kiểu kết nối chân – Độ chuẩn xác – Kích thước – Khả năng chịu va đập; độ rung của công tắc theo yêu cầu bài toán
Đấy là những điểm cần quan tâm khi chọn các loại công tắc hành trình có tiếp điểm
Sơ đồ mạch điện công tắc hành trình là gì
Về việc đấu nối các loại công tắc hành trình vào một mạch điện cụ thể nó hoàn toàn không giống nhau. Tuỳ vào loại công tắc 2 chân hay 3 chân; và khu vực đấu thiết thiết kế như thế nào thì mới có bản vẽ phác hoạ sơ đồ đấu điện cho dòng công tắc này.
Ví dụ đơn giản về sơ đồ đấu nối mạch điện con công tắc hành trình 2 tiếp điểm NO/NC nguồn cấp 12V thắp sáng 2 bóng đèn như hình
Công tắc hành trình hiện nay có bao nhiêu loại
Với sự đa dạng nhiều mô hình sản xuất hiện nay. Thì việc công tắc hành trình được thiết kế nhiều mẫu mã đa dạng; nhằm phù hợp trong công việc lắp đặt; cũng như nâng cấp nhiều tính năng hơn trong công tắc để đảm bảo đáp ứng đầy đủ các bài toán trong dây chuyền sản xuất
Về độ phổ biến hiện nay ta có các loại công tắc hành trình như:
Dòng công tắc hành trình 2 chiều
Công tắc hành trình kiểu nút ấn
Công tắc hành trình kiểu đòn bẩy
Hoặc loại công tắc hành trình thiết kế dạng dĩa quay, con lăn, cần gạt hoặc lò xo
Ưu điểm sử dụng công tắc hành trình là gì
- Thiết kế nhỏ gọn dễ dàng lắp đặt
- Cấu tạo đơn giản nên việc cài đặt các loại công tắc hành trình cực kỳ dễ dàng
- Không bị ảnh hưởng nhiễu do các thiết bị điện gây ra.
- Loại công tắc này còn được sử dụng rộng rãi tại khu vực chuyển tải công suất lớn
- Độ chuẩn xác và chu kỳ hành trình ok
- Độ bền cao chịu va đập và rung rất tốt
- Giá cực rẻ hàng luôn có sẵn thay thế
Nhược điểm trong quá trình vận hành của công tắc
Mặc dù công tắc hành trình có nhiều loại khá đa dạng. Tuy nhiên; thiết bị vẫn chưa phổ biến được hầu hết các ứng dụng cần thiết
Vì vậy; nhiều hãng sản xuất các loại công tắc hành trình đang tìm nhiều phương pháp để nâng cấp loại thiết bị có 2 cặp tiếp điểm này. Nhằm hỗ trợ hệ thống sản xuất một cách toàn diện
Tham khảo thêm
Công tắc áp suất điều khiển bơm